زبان uml چیست؟ اولین سوالی که یک برنامه نویس از خود میپرسد این است که زبان uml چه کاربرد و ویژگی هایی دارد و هر کدام از نمودارهای uml در کجا کاربرد دارد؟ یا اینکه نمودارهای uml کتابخانه می تواند شامل چه فاکتورهایی در زمان استفاده از زبان uml باشد.
در مقاله زبان uml شما را با تعریف uml و نمودارهای uml بیشتر آشنا می کنیم. به طور مثال خواهیم گفت برنامه نویسی که می خواهد نرم افزار crm را از طریق آشنایی با زبان uml گسترش دهد، چگونه می تواند با درک موضوع برنامه به کمک use case مراحل تحلیل و تولید را با مشخصات پیشرفته class انجام دهد.
زبان مدلسازی Uml چیست
در مهندسی نرم افزار زبان uml یک زبان مدلسازی با امکان طراحی سیستم به شکل نمودار و قالبهای گرافیکی می باشد که نمودارهای uml به توسعه دهندگان نرم افزارهای مالی و اداری همچون نرم افزار اتوماسیون اداری، امکان طراحی سیستم شی گرا و تحلیل آن را به راحتی می دهد و برنامه نویس با دید وسیع تری که به کمک زبان uml نسبت به پروژه پیدا کرده است می تواند کدنویسی را انجام دهد. نرم افزارهایی نیز در جهت تسهیل فرآیند زبان uml طراحی و تولید شده است.
ویژگی های زبان مدلسازی یکپارچه uml
تا اینجا گفتیم که زبان uml یک زبان مدلسازی برای توصیف ویژگی ها و مستندسازی اجرای سیستم نرم افزار در حال توسعه به صورت نمایش گرافیکی می باشد. ویژگیهای زبان uml به فهمیدن، طراحی و نگهداری اطلاعات نرم افزاری توسعه دهنده برنامه کمک می کند. برخی از ویژگیهای زبان uml شامل موارد زیر می باشد:
تسهیل ارتباط بین اعضای پروژه
امکان تبدیل مدلهای زبان uml به زبانهای برنامه نویسی دیگر مثل جاوا و ++c و بالعکس
کاهش هزینه های آموزش و تغییرات طرح
پشتیبانی از مفاهیم سطح بالای شی گراء مثل Pattern، Collaboration
آموزش uml
مهندسان نرم افزاری که علاقه مند به شرکت در دوره های آموزش uml هستند، مخصوصا افرادی که پیش نیاز و مهارت لازم را در مورد زبان uml ندارند، یکی از مشکلاتی که در زمان یادگیری زبان مدلسازی uml مطرح می کنند حجیم بودن مطالب زبان uml و سختیه تحلیل و درک نمودارهای uml است. مهمترین هدفی که در دوره های آموزشی زبان uml و حتی در برخی از انواع کتاب آموزش uml مثل کتاب آموزش زبان مدلسازی uml مطرح می شود این است که چگونه می توان از نمودارهای uml در جهت توسعه و گسترش یک نرم افزار استفاده کرد.
معمولاً مدیران پروژه و متخصصان IT، مهندسین صنایع، تحلیل گران کسب و کار و طراحان نرم افزار بهترین مخاطبین دوره های آموزش زبان uml و نحوه رسم نمودار uml هستند. برخی از سرفصل هایی که در آموزش زبان uml مطرح می شود شامل:
مقدمه ای بر مدل سازی بصری و توضیح اینکه uml چیست
نمودار کلاس در uml
روابط بین نمودارهای uml
مکانیسم اشتراک زبان uml و نمودارهای uml
الگوها و چارچوب نمودارهای uml
تشخیص استفاده از انواع نمودارهای uml در زمان و مکان مناسب
ایجاد تعامل بین زبان uml و نمودارهای uml و …
نکاتی برای تست و برنامه نویسی بهتر با زبان uml و رسم انواع نمودار uml
کنترل یکپارچگی کامپوننت در طول پروژه برنامه نویسی
مکانیزه کردن فرآیند و توسعه نرم افزار erp
شناسایی و مدیریت ریسک های برنامه نویسی با تسلط به نمونه کامل نمودارهای uml
انتخاب و ارائه نمودارهای uml مناسب برای برنامه نویسی
نمودار uml چیست
فرآیند زبان uml به نحوی است که رفتار و ساختار سیستم را توسط نمودارهای uml نمایش می دهد. بنابراین می توان نتیجه گرفت زمانی که یک برنامه نویس یا توسعه دهنده می خواهد بر روی پروژه نرم افزاری کار کند می تواند با استفاده از انواع نمودارهای uml که در ادامه به انواع آن اشاره خواهیم کرد، مجموعه ای از اشیاء در زبان uml را مشاهده و تجزیه و تحلیل کند. به طور کلی نمودارهای uml نسبت به مدل و توضیحات سیستم دارای دو دیدگاه زیر هستند:
نمای ساختاری یا ایستا که اشاره به اشیاء، عملیات و ویژگی ها دارد.
نمای رفتاری یا گویا که اشاره به رابطه و هماهنگی بین اشیاء و نشان دادن تغییرات دارد.
انواع نمودارهای uml
structural diagram (نمودار ساختاری)
نمودار کلاس : نمودار کلاس در uml به عنوان یکی از پرکاربردترین نمودارهای uml در زمان ساخت سیستم، وظیفه به تصویر کشیدن ذات شی گرایی برنامه در حال تولید یا توسعه را به عهده دارد.
نمودار شی : برای ساخت نمونه اولیه پروژه نمودار شی رابطه بین اشیاء را به تصویر می کشد و نمای دیدگاه استاتیک را نشان می دهد.
نمودار اجزا : اجزا با توجه به رابطه ای که با هم دارند به گروه های مختلف تقسیم می شوند. نمودار اجزا وظیفه به تصویر کشیدن رابطه بین اجزا سیستم را که متشکل از کلاس ها می باشد به عهده دارد.
نمودار استقرار و توزیع : توصیف کلیه سخت افزارها، سایر اجزا و محیط پیاده سازی سیستم در نمودار استقرار و توضیح توسط تیم deployment قابل استفاده است و نشان می دهد اجزا بر روی چه چیزهایی مستقر شده اند.
behavioral diagram (نمودار رفتاری)
نمودار مورد کاربرد : در واقع یک دید کلی از سیستم را نشان می دهد و اهداف، وابستگیها و قابلیت خاص به صورت کاربردی مدلسازی می شود.
نمودار توالی : به عنوان زیر مجموعه نمودار تعامل دنباله و توالی جریان پیامها از یک شی به شی دیگر را نشان می دهد و به دلیل اینکه در اجرا و پیاده سازی، تعامل بین اجزا اهمیت دارد بنابراین نمودار توالی بسیار کاربردی است.
نمودار همکاری : شباهت زیادی بین نمودار توالی و نمودار همکاری وجود دارد و مهمترین تفاوت در ظاهر نمودارها است. برخلاف نمودار توالی که اعمال اشیاء را به صورت توالی زمانی نشان می دهد، نمودار همکاری تاکید بر روی رابطه بین اشیاء دارد.
نمودار حالت : حالت های مختلف یک شی برای مدلسازی به وسیله نمودار حالت و به تصویر کشیدن چرخه حیات شی برای توسعه دهندگان نرم افزار قابل مشاهده است.
نمودار فعالیت : توصیف گردش کنترل و شرح گام به گام جریان کار به همراه لینکها و موضوعات تشکیل دهنده سیستم توسط نمودار فعالیت انجام می شود.
برای درک بیشتر موضع شما فرض کنید قرار است برای یک فروشگاه، کتابخانه، دانشگاه و داروخانه نرم افزاری نوشته یا توسعه داده شود. بنابراین نمودارهای uml مورد نیاز پروژه می تواند شامل فاکتورهای زیر باشد:
نمودارهای uml فروشگاه : نمودار توالی فعالیت مشتری، فعالیت بارگیری محصول، ثبت سفارش مشتری، متصدی جهت ثبت نام، مدیریت، نمودار کلاس فروشگاه
نمودار uml کتابخانه : نمودار توالی امانت کتاب، ثبت نام، سفارش کتاب، همکاری، نمودار فعالیت سفارش، درخواست کتاب، رزرو کتاب، ثبت نام، نمودار کلاس با جزئیات
نمودارهای uml سیستم داروخانه : نمودار توالی و همکاری ثبت و ورود کالا، نمودار مورد کاربر برای عملیات مدیریتی
نمودارهای uml سیستم دانشگاه : نمودار تفکیک وظایف، نمودار فعالیت، نمودار توالی، نمودار کلاس، نمودار همکاری